Παγκόσμια μέρα της βίας κατά των γυναικών στις 25 Νοεμβρίου

Μένουμε σπίτι….δεν υπομένουμε τη βία….

«Δεν μπορούσα να ανεχτώ άλλο αυτή την κατάσταση, είχα φτάσει στα όρια μου. Είπα στον εαυτό μου ότι κάτι τέτοιο δεν άξιζε ούτε σε εμένα ούτε στο παιδί μου. Θα έκανα τα πάντα για να έχω την αξιοπρέπεια μου και τον αυτοσεβασμό μου»

….μαρτυρία θύματος ενδοοικογενειακής βίας, όπως η ίδια είπε στο Αθηναϊκό Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων και δημοσιεύτηκε στο  CNN Greece στις 25-11-2019.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας βία ορίζεται ως «η σκόπιμη χρήση της φυσικής δύναμης ή της εξουσίας ενός ατόμου πραγματικής ή απειλής κατά του εαυτού του, κατά ενός άλλου ατόμου ή κατά ομάδας ή της κοινότητας, η οποία έχει ως αποτέλεσμα τη μεγάλη πιθανότητα να προκαλέσει τραυματισμό, θάνατο ή ψυχική βλάβη, διαταραχή στην ανάπτυξη ή αποστέρηση».

Πιο συγκεκριμένα βία θεωρείται «η οποιαδήποτε λέξη ή πράξη που στόχο έχει την εκ προθέσεως υποτίμηση ή επιβάρυνση του ατόμου σε σωματικό, συναισθηματικό ή ψυχολογικό επίπεδο.»

Ο Νόμος 3500/2006 θεωρεί ως ενδοοικογενειακή βία «την τέλεση της όποιας αξιόποινης πράξης σε βάρος μέλους της οικογένειας» και την απαγορεύει. Με το άρθρο 3 η ενδοοικογενειακή βία θεωρείται κριτήριο του ισχυρού κλονισμού του γάμου. Με το άρθρο 4 ο νόμος απαγορεύει τη σωματική βία εις βάρος ανηλίκου ως μέσο σωφρονισμού. Με το άρθρο 8 ορίζει ως παράνομο τον εξαναγκασμό σε συνουσία ή σε άλλη ασελγή πράξη ακόμα και ανάμεσα στους συζύγους.

Η βία έχει δύο πρόσωπα, αυτό του θύτη και αυτό του θύματος. Αυτά βρίσκονται σε άμεση αλληλεπίδραση μεταξύ τους, δημιουργώντας τον κύκλο της βίας. Ο θύτης δρα και το θύμα ανέχεται.

Γυναίκες αποτελούν τα θύματα της βίας 7 στα 10 περιστατικά. Στην Ελλάδα από το 2014-2018 έχουν επίσημα καταγραφεί 13.000 περιπτώσεις. Καταγγέλλονται 1 στα 20 περιστατικά. Πολλά από αυτά καταγράφονται ως μικροατυχήματα στα δημόσια νοσοκομεία.

Σύμφωνα με μία ευρωπαϊκή μελέτη που έγινε αναφορικά με τις έφηβες γυναίκες, στην οποία συμμετείχε το εργαστήριο υγείας και οδικής ασφάλειας του ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ με 10 ευρωπαϊκές χώρες (τα αποτελέσματα της οποίας παρουσιάστηκαν σε ημερίδα που διοργάνωσε η Περιφέρεια Κρήτης στο Ρέθυμνο με τη σύμπραξη του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου και του πανεπιστημίου Κρήτης, link https : //lahers.hmu.gr/)) υπάρχει αύξηση του ποσοστού καταγγελιών ενδοοικογενειακής βίας στην Κρήτη. Τα ποσοστά αφορούν κατά 52% το Ηράκλειο, κατά 30% τα Χανιά, 10% το Ρέθυμνο και 8% το Λασίθι. Τα αιτήματα αφορούν την ψυχοκοινωνική στήριξη και τη νομική βοήθεια. Οι γυναίκες αυτές κατά 63% ήταν έγγαμες με παιδιά και ανήκαν στην ηλικία των 25-39 ετών. Ένα μεγάλο ποσοστό ήταν άνεργες. Στην Κρήτη καταγράφονται τα υψηλότερα ποσοστά κακοποίησης. Ο μέσος όρος των ευρωπαϊκών χωρών στη σεξουαλική κακοποίηση εφήβων είναι 32% ενώ στην Κρήτη 45, 5%. Τα ποσοστά αυτά εγείρουν πολλές ανησυχίες και απαιτούν την άμεση λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση του φαινομένου.

Συγκλονίζουν τα στοιχεία που δίνει ο ΟΗΕ στη δημοσιότητα από την Υπηρεσία Ηνωμένων Εθνών για τα ναρκωτικά και το έγκλημα,  σχετικά με τις γυναικοκτονίες. Καθημερινά δολοφονούνται 137 γυναίκες ανά τον κόσμο από το σύντροφο ή κάποιο συγγενή τους. «Το σπίτι είναι  το πιθανότερο μέρος διάπραξης εγκλήματος εις βάρος μίας γυναίκας». Περισσότερες από τις μισές από τις 87.000 που δολοφονήθηκαν το 2017 έπεσαν νεκρές από τα χέρια των στενών τους συγγενών. Από αυτές σχεδόν 30.000 σκοτώθηκαν από το σύντροφο τους και άλλες 20.000 από συγγενή τους.

Η γραμμή  “SOS 15900” από τον Μάρτιο 2011, που ξεκίνησε τη λειτουργία της, έχει δεχτεί 37.482 κλήσεις. Στη βία κατά των γυναικών όλες είναι ευάλωτες, καθώς δεν εξαιρούνται γυναίκες με υψηλό εκπαιδευτικό ή οικονομικό επίπεδο ούτε άλλες.

Την περίοδο από το Μάρτιο 2020 , λόγω πανδημίας σε παγκόσμιο επίπεδο, έχει ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο «ενδοοικογενειακή βία και κορωνοϊός». Ο εγκλεισμός μέσα σε ένα σπίτι με το θύτη είναι συχνά μαρτύριο. Ο περιορισμός έχει τεθεί ως το βασικό μέτρο πρόληψης. Οι γυναίκες παραμένουν στο σπίτι, απομονώνονται ακόμα περισσότερο από τους χώρους εργασίας και την ευρύτερη κοινωνική ζωή. Οι σύντροφοι αποκτούν μεγαλύτερο έλεγχο της ζωής τους και η βία επιδεινώνεται. Συχνά ο εγκλεισμός αποτελεί την αφορμή να εκδηλωθούν σοβαρές δυσκολίες στις σχέσεις και την επικοινωνία των μελών μεταξύ τους αλλά και προσωπικές συναισθηματικές ή άλλες. Επιβαρυντικοί παράγοντες του φαινομένου είναι οι απολύσεις και όλα τα επακόλουθα μιας  δριμείας κοινωνικής κρίσης που φαίνεται ότι ακολουθεί. Τα παιδιά εκτίθενται σε περιβάλλον βίας και χωρίς επαρκείς διεξόδους, το βιώνουν ακόμα εντονότερα. Πολλές φορές είναι τόση η ένταση και η επιβάρυνση των παιδιών που σηκώνουν τα ίδια το βάρος μιας καταγγελίας.

Οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Οι πληροφορίες που φτάνουν στις γραμμές SOS είναι ανησυχητικές.

Σε ρεπορτάζ που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα των Συντακτών στις 29-3-2020 (α΄ φάση καραντίνας) αναφέρθηκε ότι στα ορθοπεδικά ιατρεία του Γεν.Κρατικού Νίκαιας που εφημέρευε την προηγούμενη μέρα καταγράφηκαν συνολικά 40 περιστατικά εκ των όποιων τα 5 ήταν περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας. Η αναλογία πριν τα περιοριστικά μέτρα ήταν δύο στα τριακόσια περίπου μίας φυσιολογικής εφημερίας. «Μόνο μία από τις πέντε γυναίκες ζήτησε να εξεταστεί και από ιατροδικαστή. Οι υπόλοιπες γύρισαν πίσω στην καραντίνα…και στους τυράννους τους.»

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες απηύθυνε έκκληση παγκοσμίως για την προστασία των γυναικών και των νεαρών κοριτσιών που βρίσκονται στο σπίτι, αφού είναι εκτεθειμένες συχνά στη βία πιο πολύ παρά ποτέ τις μέρες της καραντίνας.

Σύμφωνα με  δημοσίευση στην εφημερίδα «Έθνος» στις 10-4-2020, στην Ιταλία τις πρώτες 22 μέρες της πρώτης καραντίνας το μήνα Μάρτιο, η αστυνομία κατέγραψε μείωση των καταγγελιών κατά 50 % συγκριτικά με τα αντίστοιχα περσινά ποσοστά. Στην Ισπανία το ίδιο διάστημα οι συνομιλίες στη γραμμή βοήθειας αυξήθηκαν κατά 270%, ενώ έγιναν και 11 γυναικοκτονίες. Στη χώρα μας έχουν καταγραφεί τρεις δολοφονίες γυναικών το διάστημα της πρώτης καραντίνας.

Σήμερα βρισκόμαστε στη δεύτερη καραντίνα για την αντιμετώπιση του ιού. Οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο είναι επιβαρυμένοι από την πρώτη περίοδο, έχοντας εν συνεχεία αντιμετωπίσει και όλες τις αρνητικές  συνέπειες αυτής, όπως ενδεικτικά την αναστολή θέσεων εργασίας, την ανεργία, τη μείωση του εισοδήματος αλλά και τη γενικότερη ανασφάλεια που όλοι βιώνουν.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Θεωρεί την αντιμετώπιση του προβλήματος  της βίας ¨κοινωνική¨ και όχι ατομική ευθύνη και καλεί όλους να συμβάλλουν στην καταπολέμηση του.

Με αφορμή την Παγκόσμια μέρα της βίας κατά των γυναικών στις 25 Νοεμβρίου 2020, μέρα που συμπίπτει και με τη δεύτερη φάση της καραντίνας,  η Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων καλεί με πανελλήνια καμπάνια τις γυναίκες να μη μείνουν σιωπηλές σε περιπτώσεις βίας και να μιλήσουν γι΄ αυτήν εάν συμβαίνει.

Σε καμία περίπτωση το «Μένουμε σπίτι» δεν σημαίνει υπομένουμε τη βία.

Ζητάμε οι ίδιοι βοήθεια ή στηρίζουμε δικούς μας ανθρώπους να ζητήσουν, σε περίπτωση ανάγκης

Παίρνουμε τηλέφωνο τη γραμμή 15900 ή στέλνουμε email στη διεύθυνση sos15900@isotita.gr

Απευθυνόμαστε στην οποιαδήποτε υπηρεσία κοντά μας, ζητώντας βοήθεια ή στο 100.

                                                  Σταυρούλα Μήλιου

Κοινωνική λειτουργός στο ΚΟΙ.ΚΕ.Ψ.Υ.Π.Ε Βενιζελείου Νοσοκομείου

                                                Νηπιαγωγός